Who cast that first fateful tomato that started the La Tomatina revolution? The reality is no one knows. Maybe it was an anti-Franco rebellion, or a carnival that got out of hand. According to the most popular version of the story, during the 1945 festival of Los Gigantes (a giant paper mâché puppet parade), locals were looking to stage a brawl to get some attention. They happened upon a vegetable cart nearby and started hurling ripe tomatoes. Innocent onlookers got involved until the scene escalated into a massive melee of flying fruit. The instigators had to repay the tomato vendors, but that didn't stop the recurrence of more tomato fights—and the birth of a new tradition.
Fearful of an unruly escalation, authorities enacted, relaxed, and then reinstated a series of bans in the 1950s. In 1951, locals who defied the law were imprisoned until public outcry called for their release. The most famous effrontery to the tomato bans happened in 1957 when proponents held a mock tomato funeral complete with a coffin and procession. After 1957, the local government decided to roll with the punches, set a few rules in place, and embraced the wacky tradition.
Though the tomatoes take center stage, a week of festivities lead up to the final showdown. It's a celebration of Buñol's patron saints, the Virgin Mary and St. Louis Bertrand, with street parades, music, and fireworks in joyous Spanish fashion. To build up your strength for the impending brawl, an epic paella is served on the eve of the battle, showcasing an iconic Valencian dish of rice, seafood, saffron, and olive oil.
Today, this unfettered festival has some measure of order. Organizers have gone so far as to cultivate a special variety of unpalatable tomatoes just for the annual event. Festivities kick off around 10 a.m. when participants race to grab a ham fixed atop a greasy pole. Onlookers hose the scramblers with water while singing and dancing in the streets. When the church bell strikes noon, trucks packed with tomatoes roll into town, while chants of "To-ma-te, to-ma-te!" reach a crescendo.
Then, with the firing of a water cannon, the main event begins. That's the green light for crushing and launching tomatoes in all-out attacks against fellow participants. Long distance tomato lobbers, point-blank assassins, and medium range hook shots. Whatever your technique, by the time it's over, you will look (and feel) quite different. Nearly an hour later, tomato-soaked bombers are left to play in a sea of squishy street salsa with little left resembling a tomato to be found. A second cannon shot signals the end of the battle. | Wie wierp die eerste noodlottige tomaat die de La Tomatina-revolutie inluidde? In feite weet niemand het. Misschien was het een protest tegen Franco, of een uit de hand gelopen carnaval. Volgens de meest populaire interpretatie van het verhaal wilden bewoners tijdens het festival van Los Gigantes (een parade met gigantische poppen uit papier-mâché) in 1945 een vechtpartij te ensceneren om zo wat aandacht te krijgen. Onschuldige toeschouwers raakten betrokken en het voorval escaleerde tot een massale veldslag van rondvliegend fruit. De aanstichters moesten de tomatenverkopers vergoeden, maar dat kon niet verhinderen dat de tomatengevechten bleven terugkeren - en dat een nieuwe traditie het levenslicht zag. De overheid, bang voor oncontroleerbare escalatie, legde in de jaren 1950 eerst een verbod op, dat ze vervolgens afzwakten en uiteindelijk weer streng lieten gelden. In 1951 werden bewoners die de wet aan hun laars lapten, opgesloten tot het publiek protesteerde en om hun vrijlating vroeg. De meest schaamteloze overtreding van het tomatenverbod gebeurde in 1957, toen voorstanders een tomatenbegrafenis ensceneerden, compleet met doodskist en begrafenisstoet. Na 1957 zwichtte de overheid, legde een paar regels op, en omarmde de bizarre traditie. Hoewel de tomaten de meeste aandacht krijgen, gaat er een week van festiviteiten vooraf aan de finale slag. Het is het feest van Buñols patroonheiligen, de Maagd Maria en St. Louis Bertrand, met stoeten, muziek en vuurwerk in opgewekte Spaanse stijl. Om het lichaam voor te bereiden op de ophanden zijnde vechtpartij, wordt aan de vooravond van het gevecht een paëlla van legendarische proporties opgediend, een hommage aan dit Valenciaanse gerecht met rijst, zeevruchten, saffraan en olijfolie. Tegenwoordig is dit ongebreidelde festival toch ietwat geregelder. Organisatoren zijn zo ver gegaan om speciaal voor dit jaarlijkse evenement een niet te eten variëteit tomaten te kweken. De festiviteiten beginnen rond 10 uur 's morgens met een klauterpartij langs een glibberige paal naar een stuk ham dat er bovenop is vastgemaakt. Toeschouwers spuiten de klimmers nat met water terwijl ze zingend door de straten dansen. Wanneer de kerkklok dan twaalf slaat, rollen de vrachtwagens vol tomaten de stad in onder aanzwellend gedreun: "To-ma-te, to-ma-te!" Het spektakel begint met het afvuren van een waterkanon, het groene licht voor het pletten en rondslingeren van tomaten in grootscheepse offensieven tegen andere deelnemers. Tomatenartillerie, botte moordenaars en rasechte driepunters: De techniek verandert niet veel aan hoe je er achteraf uit ziet (en hoe je je voelt). Een uurtje later staan de tomatenrode kannoniers in een zompige derrie van straatsalsa en niets lijkt nog op een tomaat. Met een tweede kanonschot wordt de strijd afgeblazen. |